Bệnh chàm là tình trạng các mảng da bị viêm, ngứa, nứt nẻ và thô ráp. Một số loại cũng có thể gây ra mụn nước.
Các loại và giai đoạn khác nhau của bệnh chàm ảnh hưởng đến rất nhiều người. Ở Việt Nam chúng ta thì bệnh chàm chiếm tới 25% bệnh lý ngoài da và là nguyên nhân hàng đầu bệnh nhân đến khám da liễu.
Nhiều người sử dụng từ chàm khi đề cập đến viêm da dị ứng, đây là loại phổ biến nhất. Thuật ngữ dị ứng dùng để chỉ một tập hợp các tình trạng liên quan đến hệ thống miễn dịch, bao gồm viêm da dị ứng, hen suyễn và viêm mũi dị ứng. Từ viêm da là thuật ngữ để đề cập đến tình trạng viêm của da.
Một số loại thực phẩm, chẳng hạn như các loại hạt và sữa, có thể gây ra các triệu chứng. Các tác nhân môi trường bao gồm khói bụi, phấn hoa, xà phòng và nước hoa… Bệnh chàm không lây nhiễm nên các bạn yên tâm nhé.
Một số người tình trạng bệnh sẽ thuyên giảm khi đến tuổi thiếu niên, trong khi những người khác sẽ tiếp tục mắc bệnh trong suốt tuổi trưởng thành.
Bài viết này sẽ giải thích bệnh chàm là gì và thảo luận về các triệu chứng, cách điều trị, nguyên nhân và phân loại.
Mục lục
Các triệu chứng của bệnh chàm
Các triệu chứng của bệnh chàm (viêm da dị ứng) có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi của người mắc bệnh.
Viêm da dị ứng thường gặp ở trẻ sơ sinh với các mảng khô và đóng vảy trên da. Những mảng này thường kèm theo tình trạng ngứa dữ dội.
Việc chà xát và gãi liên tục có thể dẫn đến nhiễm trùng da. Tìm hiểu cách xác định bệnh chàm bị nhiễm trùng tại đây.
Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp với tình trạng bệnh chàm nhẹ. Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:
- Da khô, có vảy
- Da đỏ bừng
- Ngứa
- Vết loét hở, đóng vảy hoặc chảy mủ
Một số triệu chứng của bệnh chàm da khác nhau ở những người có làn da sẫm màu. Tim hiểu thêm ở đây.
Những người bị chàm nặng sẽ cần điều trị chuyên sâu hơn để giảm các triệu chứng.
Hầu hết những người mắc chứng bệnh này phát triển trước 5 tuổi. Tuy nhiên, ước tính khoảng 60% trẻ em sẽ không còn biểu hiện các triệu chứng khi đến tuổi vị thành niên.
Những người mắc bệnh thường sẽ trải qua các giai đoạn khi các triệu chứng của họ bùng phát mạnh, sau đó là khoảng thời gian mà các triệu chứng sẽ thuyên giảm hoặc hết hẳn.
Các triệu chứng ở trẻ em và người lớn có thể khác nhau. Các phần sau sẽ trình bày chi tiết hơn một số khác biệt này.
Các triệu chứng ở trẻ sơ sinh
Các triệu chứng viêm da dị ứng sau đây thường gặp ở trẻ sơ sinh dưới 2 tuổi:
- Phát ban trên da đầu và má
- Phát ban bong bóng trước khi chảy mủ
- Phát ban có thể gây ngứa dữ dội, có thể cản trở giấc ngủ
Các triệu chứng ở trẻ em
Các triệu chứng viêm da dị ứng sau đây thường gặp ở trẻ em từ 2 tuổi trở lên:
- Phát ban xuất hiện sau nếp gấp của khuỷu tay hoặc đầu gối
- Phát ban xuất hiện trên cổ, cổ tay, mắt cá chân và nếp gấp giữa mông và chân
- Phát ban gồ ghề
- Phát ban có thể trở nên nhẹ hơn hoặc tối hơn
- Da dày lên, còn được gọi là lichenification, sau đó có thể phát triển thành ngứa vĩnh viễn
Các triệu chứng ở người lớn
Các triệu chứng viêm da dị ứng sau đây thường gặp ở người lớn:
- Phát ban có vảy hơn phát ban ở trẻ em
- Phát ban thường xuất hiện ở nếp gấp của khuỷu tay hoặc đầu gối hoặc gáy
- Phát ban bao phủ phần lớn cơ thể
- Da rất khô trên các khu vực bị ảnh hưởng
- Phát ban ngứa vĩnh viễn
- Nhiễm trùng da
Người lớn bị viêm da dị ứng khi còn nhỏ và đã khỏi vẫn có thể bị khô da hoặc dễ kích ứng da, chàm ở tay và các vấn đề về mắt.
Biểu hiện của vùng da bị viêm da cơ địa sẽ phụ thuộc vào mức độ gãi của người bệnh và da có bị nhiễm trùng hay không. Gãi và chà xát có thể gây kích ứng da hơn nữa, làm tăng tình trạng viêm và khiến tình trạng ngứa trở nên trầm trọng hơn.
Điều trị
Hiện không có cách chữa khỏi bệnh chàm hoàn toàn. Điều trị tình trạng này nhằm mục đích chữa lành vùng da bị ảnh hưởng và ngăn ngừa bùng phát các triệu chứng.
Các bác sĩ sẽ đề xuất một kế hoạch điều trị dựa trên độ tuổi, các triệu chứng và tình trạng sức khỏe hiện tại của từng cá nhân.
Đối với một số người, bệnh chàm sẽ biến mất theo thời gian. Tuy nhiên, đối với một số người khác thì tình trạng đó có thể kéo dài suốt thời gian dài.
Các phần dưới đây sẽ liệt kê một số lựa chọn điều trị.
Chăm sóc tại nhà
Có một số điều mà những người bị bệnh chàm có thể làm để hỗ trợ sức khỏe làn da và giảm bớt các triệu chứng.
Ví dụ, có thể thử:
- Tắm nước ấm
- Thoa kem dưỡng ẩm trong vòng 3 phút sau khi tắm để giữ độ ẩm
- Dưỡng ẩm mỗi ngày
- Mặc vải chất liệu cotton và vải mềm
- Tránh các sợi vải thô ráp, dễ xước và quần áo bó sát
- Sử dụng máy tạo độ ẩm trong thời tiết khô hoặc lạnh
- Sử dụng xà phòng nhẹ hoặc chất tẩy rửa không chứa xà phòng khi giặt
- Thực hiện các biện pháp phòng ngừa bổ sung để ngăn ngừa bùng phát bệnh chàm vào mùa đông
- Làm khô da bằng cách dùng khăn thấm nhẹ cho da khô, thay vì chà xát cho da khô sau khi tắm hoặc khi đang tắm.
- Nếu có thể, nên tránh sự thay đổi nhiệt độ đột ngột và các hoạt động gây đổ nhiều mồ hôi.
- Tìm hiểu và tránh các tác nhân gây bệnh chàm cho bản thân(các loại dị ứng riêng bản thân bạn hay mắc phải).
- Giữ móng tay ngắn để tránh gãi làm xước da.
Mọi người cũng có thể thử các biện pháp tự nhiên khác nhau cho bệnh chàm, bao gồm lô hội, dầu dừa và giấm táo.
Thuốc điều trị
Các bác sĩ có thể kê một số loại thuốc để điều trị các triệu chứng của bệnh chàm, bao gồm:
- Kem và thuốc mỡ corticosteroid tại chỗ: Đây là những loại thuốc chống viêm và sẽ làm giảm các triệu chứng chính của bệnh chàm, chẳng hạn như viêm và ngứa. Mọi người có thể thoa chúng trực tiếp lên da. Nhiều loại kem và thuốc mỡ corticosteroid tại chỗ có sẵn trên mạng. Tuy nhiên, một số người có thể được hưởng ưu đãi bảo hiểm y tế từ các loại thuốc kê đơn.
- Corticosteroid toàn thân: Nếu điều trị tại chỗ không hiệu quả, bác sĩ có thể kê toa corticosteroid toàn thân. Chúng có sẵn dưới dạng tiêm hoặc viên uống. Mọi người chỉ nên sử dụng chúng trong thời gian ngắn. Ngoài ra, điều quan trọng cần lưu ý là các triệu chứng có thể xấu đi khi ngừng các loại thuốc này nếu người đó chưa dùng một loại thuốc khác cho tình trạng này.
Bạn cần lưu ý là Corticosteroid (chúng ta hay quen gọi Corticoid) sẽ gây nhiều tác dụng phụ. - Thuốc kháng sinh: Bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh nếu bệnh chàm xảy ra cùng với nhiễm trùng da do vi khuẩn.
- Thuốc kháng vi-rút và kháng nấm: Những thuốc này có thể điều trị nhiễm trùng do vi-rút và nấm.
- Thuốc kháng histamine: Những thuốc này có thể làm giảm nguy cơ gãi vào ban đêm, vì chúng có xu hướng gây buồn ngủ.
- Thuốc ức chế calcineurin tại chỗ: Thuốc này ngăn chặn các hoạt động của hệ thống miễn dịch. Nó làm giảm viêm và giúp ngăn ngừa bùng phát.
- Kem dưỡng ẩm tái tạo da: Những chất này làm giảm sự mất nước và có tác dụng phục hồi da.
- Quang trị liệu: Điều này liên quan đến việc tiếp xúc với sóng UVA hoặc UVB. Phương pháp này có thể điều trị chứng viêm da vừa phải. Bác sĩ sẽ theo dõi da chặt chẽ trong suốt quá trình điều trị.
Mặc dù bản thân tình trạng bệnh chàm hiện không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng mỗi người nên có một kế hoạch điều trị phù hợp.
Ngoài ra, ngay cả sau khi một vùng da đã lành, điều quan trọng là phải chăm sóc vùng da đó, vì vùng da đó có thể dễ bị kích ứng trở lại.
Nguyên nhân
Nguyên nhân cụ thể của bệnh chàm vẫn chưa được biết, nhưng nhiều chuyên gia y tế tin rằng nó phát triển do sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường.
Trẻ em có nhiều khả năng bị bệnh chàm cao nếu cha hoặc mẹ mắc bệnh này hoặc một bệnh dị ứng khác. Nếu cả bố và mẹ đều mắc bệnh dị ứng thì nguy cơ còn cao hơn.
Một số yếu tố môi trường có thể gây ra các triệu chứng của bệnh chàm. Các yếu tố này bao gồm:
- Chất gây kích ứng: Chúng bao gồm xà phòng, chất tẩy rửa, dầu gội đầu, chất khử trùng, nước trái cây tươi; một số loại: hải sản, thịt và rau…
- Chất gây dị ứng: Mạt bụi, vật nuôi, phấn hoa và nấm mốc đều có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh chàm. Đây được gọi là bệnh chàm dị ứng .
- Vi khuẩn: Chúng bao gồm vi khuẩn như Staphylococcus aureus, vi rút và một số loại nấm.
- Nhiệt độ nóng và lạnh: Thời tiết quá nóng và rất lạnh, độ ẩm cao và thấp, và đổ mồ hôi do tập thể dục có thể gây ra bệnh chàm.
- Thực phẩm: Các sản phẩm từ sữa, trứng, quả hạch và các loại hạt, các sản phẩm từ đậu nành và lúa mì có thể gây bùng phát bệnh chàm.
- Căng thẳng: Đây không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh chàm, nhưng nó có thể làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn.
- Nội tiết tố: Phụ nữ có thể gặp phải các triệu chứng chàm gia tăng khi nồng độ hormone của họ thay đổi, chẳng hạn như khi mang thai và tại một số thời điểm nhất định trong chu kỳ kinh nguyệt.
Phân loại
Có một số loại bệnh chàm . Ngoài viêm da dị ứng, các loại khác bao gồm:
- Viêm da tiếp xúc dị ứng: Đây là một phản ứng da xảy ra sau khi tiếp xúc với một chất hoặc chất gây dị ứng mà hệ thống miễn dịch nhận ra là chất lạ.
- Chàm da: Đây là tình trạng da bị kích ứng ở lòng bàn tay và lòng bàn chân. Nó được đặc trưng bởi các mụn nước.
- Viêm da thần kinh: Điều này dẫn đến các mảng da có vảy trên đầu, cẳng tay, cổ tay và cẳng chân. Nó xảy ra do ngứa cục bộ, chẳng hạn như do côn trùng cắn.
- Chàm dạng đĩa: Còn được gọi là chàm da, loại này biểu hiện dưới dạng các mảng da bị kích ứng hình tròn có thể đóng vảy, đóng vảy và ngứa.
- Viêm da ứ nước: Đây là tình trạng kích ứng da ở cẳng chân. Nó thường liên quan đến các vấn đề về tuần hoàn.
Kết luận
Chàm là một tình trạng viêm da phổ biến. Loại phổ biến nhất được gọi là viêm da dị ứng.
Bệnh chàm phổ biến nhất ở trẻ em, nhưng phần lớn sẽ tự khỏi khi đến tuổi vị thành niên.
Mặc dù hiện tại không có cách chữa trị khỏi hoàn toàn nhưng mọi người có thể điều trị và ngăn ngừa bùng phát bệnh chàm bằng các biện pháp khắc phục tại nhà, kem dưỡng ẩm, thuốc và thay đổi lối sống.
Gợi ý: Có thể sử dụng Kem bôi da thuần mộc để trị bệnh chàm rất hiệu quả mà không chứa corticoid.
Hy vọng bài viết này có thể mang thông tin hữu ích đến bạn, đừng quên chia sẻ bài viết nhé bạn!